Statssekretær Helge Flø Kvamsås: Bruk stemma!

«La meg begynne med å gratulere dykk alle med dagen.

Det er ikkje kvar dag ein får vere med på den aller første generalforsamlinga til eit heilt nytt fag- og profesjonsforbund!

I kyrkja har det i lang tid vore diskusjonar om ulike arbeidsgivarlinjer. Det har vore peika på at ulike arbeidsgivarar hindrar godt samarbeid lokalt. Samtidig har det vore krevjande å finne eit godt alternativ, som tek i vare alle dei ulike omsyna.

Etter at Kyrkjemøtet fatta vedtaket i 2023 om vegen vidare i arbeidet med kyrkjeleg organisering, har eg inntrykk av at klimaet og debatten har endra seg litt. Fokuset no er meir retta mot i fellesskap å legge gode rammer for samhandling, utan å samle arbeidsgivaransvaret. Og eg har inntrykk av at ein er samd om å jobbe for dette. Både sentralt og lokalt. Både på arbeidsgivar- og arbeidstakarsida.

Eg trur at samanslåinga av dei tidligere forbunda Kirkelig undervisningsforbund, Presteforeningen og Diakonforbundet kan medverke til slike gode rammer. Meir fellesskap, betre samarbeid og betre tenester lokalt.

Kyrkja er både lokal og verdsvid

For godt samarbeid lokalt er viktig for å drive folkekyrkje. Ei styrke ved kyrkja er at den er både heilt nær lokalt og verdsvid. Som oftast møter vi kyrkja lokalt.  Det er som regel lokalt ein går til kyrkje, døyper borna sine, gravlegg dei ein har miste, opplev kvardag i kyrkjelyden, deltek på Lys vaken eller får hjelp til livsmeistring. For at kyrkja skal kunne vere ei slik lokalt forankra folkekyrkje, må kyrkjelege råd, tilsette og frivillege jobbe godt saman, og godt seg imellom. Det er òg viktig av omsyn til rekruttering.

Eg trur òg at samaslåinga gjer dykk til ei sterkare stemme i debatten nasjonalt.

Med det nye fag- og profesjonsforbundet er så godt som alle tilsette i kyrkja velkomne hos dykk – anten dei jobbar i den lokale kyrkja, på studiestaden, i fengslet, på sjukeheimen eller på sjukehuset. Eller kanskje dei jobbar ute i verda, for Sjømannskyrkja, og møter nordmenn med vaflar, fellesskap og nestekjærleik, både i kvardag og i naud.

Eg vil nytte høvet til å takke dykk alle for den jobben de kvar dag gjer for fellesskapet og for einskild-mennesket – innanfor eigen profesjon, og saman med andre profesjonar. Og eg vil takke dykk for at de stiller som tillitsvalte. Ein svært viktig jobb og sjølve grunnmuren for heile vårt demokratiske samfunn og vårt organiserte arbeidsliv. Tusen takk!

Uroleg verdssituasjon

Og apropos demokratiske samfunn. Vi står i ein uroleg verdssituasjon. I kyrkjene ber ein om fred – ei bønn vi som politikarar deler. Våre demokratiske verdiar er under press, og for regjeringa er det ei nøkkeloppgåve å skape tryggleik i ei uroleg tid. Det krev tøffe prioriteringar, og det er til tider vanskeleg å balansere dei verdiane ein ber med seg i ei krevjande verkelegheit.

Ei utfordring verdssituasjonen gjev oss er at fleire blir heimlause og sendt på flukt.

Den norske kyrkja har lenge vore engasjert i migrasjon, asylpolitikk og solidaritet med menneske på flukt. Dette omfattar alt frå politisk påverkning og holdningsskapande arbeid, til det konkrete engasjementet på grasrota i dei lokale kyrkjelydane. Då vi fekk den første flyktningestraumen frå Ukraina i 2022, vart dette engasjementet viktig.

Med tilsette og frivillige har kyrkja ein struktur som gjer at midlar frå det offentlege raskt kan omsettast til aktivitet for dei som treng det. Dessutan er kyrkja ein viktig sivilsamfunnsaktør, som gjennom konkrete handlingar formidlar tru, håp og kjærleik. Det har kyrkja gjort så lenge ho har eksistert.

Kyrkja og stramme økonomiske tider

Dei stramme økonomiske tidene har òg treft kyrkja. Høge pensjonsutgifter har ført til at ein har måtta kutte heile 65 årsverk i den kyrkjelge administrasjonen. Det forstår eg har vore krevjande.

Samtidig er eg glad for at leiarane i kyrkja har vore så tydelege på at førstelinja skal vernast. Nokre stader har det fått uheldige overslag, som til dømes i Borg. Men gjennomgåande har signala – både offentleg og til oss politikarar – vore at ein forsøker å verne om «den utøvande kyrkjelege verksemda». Om ein kan kalle det det.

Folkekyrkja er heilt avhengig av dykk som sit her i salen i dag og dykkar medlemmer. Av presten som døyper borna. Av kyrkjelydspedagogen og kateketen som sørger for trusopplæringa og underviser konfirmantane. Og av diakonen som hjelp eldre til å vere med i fellesskapen.

Dette er berre eksempel. Livet er lenger og oppgåvene fleire enn dette. Men eg har fått beskjed frå min eigen statsråd om å takke dykk for dette. Ho kjem sjølv frå ei lita bygd der diakonen hadde ei heilt sentral rolle i å lose dei unge over i voksenlivet, og ser verdien av det arbeidet de gjer. Sånn er kyrkja – den er og verkar ute i heile landet.

Og no har de samla ein stor del av dei tilsette inn i eit sterkt felles fag- og profesjonsforbund. No får de ei sterkare stemme. De blir tyngre saman. Mi oppmoding til dykk er å bruke stemma, og å bruke tyngde», sa statssekretær Helge Flø Kvamsås.